Borsa, finansal piyasalarda yatırımcıların alım-satım işlemlerini gerçekleştirdiği bir platformdur. Ancak, bazı durumlarda aşırı fiyat dalgalanmaları yaşanabilir ve yatırımcıları korumak amacıyla belirli önlemler alınır. Bu önlemlerden biri de “devre kesici” mekanizmasıdır. Devre kesici, piyasalardaki ani ve sert hareketleri kontrol altına almak için kullanılan bir sistemdir.
Borsada Devre Kesici Ne Demek?
Devre kesici, borsada belirlenen fiyat değişim sınırlarının aşılması durumunda işlemleri geçici olarak durduran bir mekanizmadır. Bu sistem, piyasalardaki panik satışlarını veya ani yükselişleri önlemek amacıyla uygulanır. Devre kesici uygulaması, hem hisse senetleri hem de vadeli işlemler gibi farklı piyasalarda kullanılabilir.
Devre Kesici Nasıl Çalışır?
Devre kesici sistemi, genellikle belirlenen fiyat veya endeks seviyelerinin aşılması durumunda otomatik olarak devreye girer. Çalışma prensibi şu şekildedir:
- Belirlenen yüzde oranında düşüş veya yükseliş gerçekleştiğinde sistem devreye girer.
- İşlemler belirli bir süreliğine durdurulur.
- Yatırımcıların piyasa koşullarını değerlendirmesi ve daha sağlıklı kararlar alması için zaman tanınır.
- İşlemler, belirlenen sürenin ardından tekrar başlar.
Devre Kesici Türleri
Borsada farklı türlerde devre kesici mekanizmaları uygulanabilir:
1. Endeks Bazlı Devre Kesici
Belirli bir borsa endeksinin (örneğin BIST 100) belirlenen düşüş seviyelerine ulaşması durumunda tüm işlemler durdurulur.
2. Hisse Senedi Bazlı Devre Kesici
Belirli bir hisse senedinin aniden belirli bir oranda değer kaybetmesi veya kazanması durumunda ilgili hisse senedinin işlemleri geçici olarak durdurulur.
3. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası Devre Kesicisi
Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında aşırı dalgalanma yaşandığında bu piyasada işlemlerin durdurulmasını sağlayan bir mekanizmadır.
Devre Kesicinin Amacı ve Önemi
Devre kesici uygulamasının temel amacı, yatırımcıları aşırı volatiliteden korumak ve piyasaların daha sağlıklı işlemesini sağlamaktır. Bu mekanizma sayesinde:
- Ani panik satışları engellenir.
- Manipülasyon ve spekülasyonun önüne geçilir.
- Yatırımcıların sağduyulu karar vermesi için zaman kazandırılır.
Borsada devre kesici, yatırımcıların aşırı fiyat hareketlerinden korunmasını sağlayan önemli bir mekanizmadır. Bu sistem, piyasanın istikrarlı ve sağlıklı bir şekilde işlemesine yardımcı olur.
Unutmayın: YatirimDanismanligi.com, yalnızca bilgi paylaşım platformu olup burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. Yatırım kararlarınızı almadan önce mutlaka profesyonel bir yatırım danışmanına danışmanız önerilir.